Kontrolerzy dokonali przeglądu unijnego wsparcia na rzecz magazynowania energii elektrycznej na potrzeby zarówno sieci elektroenergetycznej, jak i pojazdów, a także produkcji gazu syntetycznego. W ramach prac kontrolnych nie wzięto pod uwagę magazynowania paliw kopalnych. Dokument obejmuje stan rozwoju sektora magazynowania energii w UE do końca stycznia 2019 r.

UE potrzebuje lepszych możliwości magazynowania energii, aby zrealizować zamierzenia i cele dotyczące energii i klimatu, jak wynika z nowego dokumentu analitycznego opublikowanego przez Europejski Trybunał Obrachunkowy. Kontrolerzy wskazują wyzwania w zakresie technologii magazynowania energii w UE, występujące w odniesieniu zarówno do sieci elektroenergetycznej, jak i transportu. Ostrzegają oni, że pod względem zdolności produkcji akumulatorów UE pozostaje w tyle za międzynarodową konkurencją, co oznacza, że może ona nie osiągnąć celów europejskiego sojuszu na rzecz baterii wyznaczonych na 2025 r.

Technologie magazynowania energii mogą przyczynić się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie energii i klimatu. Pozwalają one w elastyczny sposób reagować na zaburzenia równowagi wynikające ze zwiększenia udziału w sieci elektroenergetycznej energii ze źródeł odnawialnych o nieprzewidywalnej charakterystyce, takiej jak energia wiatrowa i słoneczna. Paliwa wyprodukowane z energii ze źródeł odnawialnych, takie jak energia elektryczna ze źródeł odnawialnych lub wodór, mogą przyczynić się do zmniejszenia emisji z transportu drogowego, a ulepszone technologie magazynowania energii mogą wpłynąć na rozbudowę floty pojazdów wykorzystujących takie paliwa.

W dokumencie analitycznym omówiono główne wyzwania stojące przed UE w zakresie wsparcia na rzecz rozwoju i wdrażania technologii magazynowania energii. Według kontrolerów są one trojakiego rodzaju i dotyczą opracowania unijnej strategii magazynowania energii, efektywnego wykorzystania badań i innowacji oraz ustanowienia wspierających ram prawnych.

– Magazynowanie energii będzie miało podstawowe znaczenie w przejściu na niskoemisyjny system energetyczny w UE, wykorzystujący głównie odnawialne źródła energii – oświadczył Phil Wynn Owen, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego odpowiedzialny za dokument analityczny. – Unia Europejska poczyniła wprawdzie kroki mające na celu opracowanie strategicznych ram polityki dotyczącej magazynowania energii, istnieje jednak ryzyko, że dotychczasowe działania nie będą wystarczające do osiągnięcia strategicznych celów UE w zakresie czystej energii.

Kontrolerzy ostrzegają, że przy obecnie obowiązującej strategii UE może nie sprostać wyzwaniom związanym z transformacją energetyczną. Twierdzą, że UE rozwija co prawda zdolności produkcji akumulatorów litowo-jonowych (takich jak stosowane w pojazdach elektrycznych), lecz następuje to później niż w innych wiodących regionach świata. Gdy UE wejdzie na rynek produkcji akumulatorów jako „drugi gracz”, może napotkać trudności w osiągnięciu przewagi konkurencyjnej.

Równocześnie europejski sojusz na rzecz baterii – ustanowiony w celu stworzenia w Europie konkurencyjnego sektora produkcji baterii o zrównoważonym charakterze – koncentruje się przede wszystkim na technologiach już istniejących, a nie na tych o przełomowym znaczeniu, co zagraża osiągnięciu jego ambitnych celów.

Komisja uznaje duże znaczenie badań i innowacji, w związku z czym poczyniła kroki w kierunku uproszczenia głównego unijnego programu finansowania badań „Horyzont 2020” – twierdzą kontrolerzy. Od 2014 do ostatnich miesięcy 2018 r. przyznała ona 1,3 mld euro dotacji z tego programu na projekty dotyczące magazynowania energii w sieci elektroenergetycznej oraz mobilności niskoemisyjnej. Istnieje jednak ryzyko, że UE nie wspiera w wystarczającym stopniu wprowadzania na rynek innowacyjnych rozwiązań w zakresie magazynowania energii. Ponadto, zdaniem kontrolerów, istnieją możliwości, by jeszcze bardziej ograniczyć złożoność systemu finansowania badań przez UE i zwiększyć poziom uczestnictwa przedsiębiorstw w badaniach innowacyjnych.

Dotychczas istniało wiele przeszkód, które hamowały inwestycje w rozwiązania w zakresie magazynowania energii w sieci elektroenergetycznej, lecz zdaniem kontrolerów nowe przepisy powinny ułatwić inwestorom przezwyciężenie większości z nich. Jeżeli zaś chodzi o mobilność elektryczną, przestrzegli oni, że późny i niespójny rozwój infrastruktury służącej do ładowania pojazdów elektrycznych może opóźnić ich upowszechnienie.

W toku kontroli stwierdzono następujące główne wyzwania związane z unijnym wsparciem na rzecz opracowywania i wdrażania technologii magazynowania energii:

• zapewnienie spójnej strategii,
• zwiększenie wsparcia ze strony zainteresowanych podmiotów,
• ograniczenie złożoności unijnego finansowania badań,
• wsparcie badań i innowacji w zakresie technologii magazynowania energii,
• wdrożenie technologii magazynowania energii,
• wyeliminowanie przeszkód, jakie napotykają inwestorzy,
• rozwój infrastruktury paliw alternatywnych.

Pobierz: Przegląd nr 04/2019: Unijne wsparcie na rzecz magazynowania energii (Dokument analityczny)

Źródło: eca.europa.eu; fot.: freeimage / pocheco